Όταν λευκό φως προσπέσει πάνω σε μια πλευρά ενός πρίσματος, διαχωρίζεται και από την άλλη μεριά του πρίσματος αναλύεται στις μονοχρωματικές ακτινοβολίες από τις οποίες αποτελείται.
Το λευκό φως αποτελείται από έξι μονοχρωματικές ακτινοβολίες (κόκκινο, πορτοκαλί, κίτρινο, πράσινο, μπλε και ιώδες, από τη μικρότερη στη μεγαλύτερη συχνότητα). Όταν κινούνται μαζί στο κενό έχουν την ίδια ταχύτητα και αντιλαμβάνονται τον ίδιο δείκτη διάθλασης, οπότε και το χρώμα που συνιστούν είναι το λευκό.
Όταν όμως λευκό φως προσπέσει πάνω σε μια πλευρά ενός πρίσματος, διαθλάται στο εσωτερικό του, με τέτοιο τρόπο, ώστε το λευκό φως να διαχωριστεί στις μονοχρωματικές ακτινοβολίες (ή απλά χρώματα) από τις οποίες αποτελείται. Αυτό συμβαίνει γιατί κάθε χρώμα, στο εσωτερικό του πρίσματος, εμφανίζει διαφορετική ταχύτητα διάδοσης και κατά συνέπεια διαφορετικό δείκτη διάθλασης, ενώ η συχνότητα του παραμένει σταθερή (οπότε κάθε μονοχρωματική ακτινοβολία διατηρεί το χρώμα της κατά τη μετάβαση από τον αέρα στο πρίσμα). Έτσι κάθε χρώμα έχει διαφορετική γωνία εκτροπής που μεγαλώνει όσο μικραίνει το μήκος κύματος στο κενό. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την εντονότερη διάθλαση του ιώδους και την ασθενέστερη διάθλαση του κόκκινου χρώματος.
Όταν οι μονοχρωματικές ακτινοβολίες εξέλθουν από το πρίσμα συμβαίνει νέα διάθλαση και ο διαχωρισμός τους γίνεται εντονότερος (αυξάνεται το πάχος κάθε χρωματιστής ταινίας). Η συνεχής ταινία από χρώματα την οποία βλέπουμε τελικά ονομάζεται φάσμα του λευκού φωτός.
Το φαινόμενο της εξάρτησης της ταχύτητας διάδοσης και του δείκτη διάθλασης από τη συχνότητα ονομάζεται διασκεδασμός.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα του διασκεδασμού είναι το ουράνιο τόξο.
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f5/Light_dispersion_conceptual_waves.gif
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/06/Prism_rainbow_schema.png
http://csep10.phys.utk.edu/astr162/lect/light/prism_anim.gif
http://csep10.phys.utk.edu/astr162/lect/light/prism_anim.gif
